XML مخفف زبان نشانه‌گذاری قابل توسعه است و به‌منظور حاشیه‌نویسی، توسعه‌ی وب، توسعه‌ی برنامه و موارد دیگر به کار می‌رود. در ادامه با بیست اسکریپت مگ همراه باشید. فایل XML
XML مخفف زبان نشانه‌گذاری قابل توسعه است. هدف این زبان، توصیف و سازمان‌دهی داده‌ها روی اینترنت، اپلیکیشن‌های موبایل و بسیاری از موارد دیگر است؛ اما XML چگونه کار می‌کند و چه کاربردهایی دارد؟
زبان نشانه‌گذاری چیست؟
زبان‌های نشانه‌گذاری برای حاشیه‌نویسی متون یا اضافه کردن اطلاعات به کار می‌روند. حاشیه‌نویسی‌ها از دید کاربر نهایی مخفی می‌مانند. ماشین (مرورگر) این یادداشت‌ها را قبل از پردازش می‌خواند و متن را به‌صورت دستورها نشانه‌گذاری نمایش می‌دهد. براساس تعریف ویکی‌پدیا:
ایده‌ی این اصطلاح برگرفته از نشانه‌گذاری نسخه‌های کاغذی مثل دستورالعمل‌های بازنگری ویراستارها است که معمولا با خودکار آبی روی نسخه‌ی نویسندگان نوشته می‌شوند. در رسانه‌های دیجیتال، تگ‌ها جایگزین یادداشت‌های دستوری آبی شده‌اند، این تگ‌ها بخش‌های مختلف سند را نشان می‌دهند.
HTML (زبان نشانه‌گذاری ابَرمتن)، یک نمونه‌ی شناخته‌شده از زبان نشانه‌گذاری است. بااینکه HTML (و دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی) ظاهر وب‌سایت را تعریف می‌کند، اما هرگز ردپایی از کد در آن‌ها مشاهده نمی‌کنید. تنها چیزی که می‌بینید، تفسیر مرورگر است. برای مثال، تنها می‌توانید فرمت‌دهی متنی یا تصاویر تعبیه‌شده را ببینید.
XML چگونه کار می‌کند؟
XML یک نوع زبان نشانه‌گذاری متا است که برای اینترنت توسعه داده شده است. XML ازاین‌رو یک زبان متا است که می‌توان از آن برای توصیف و تعریف زبان‌های نشانه‌گذاری دیگر استفاده کرد. XML نسخه‌ی ساده‌شده‌ای ازSGML (زبان نشانه‌گذاری تعمیم‌یافته‌ی استاندارد)، مادر زبان‌های نشانه‌گذاری است.
XML قابل توسعه است و کاربرها می‌توانند بلوک‌های سازنده و تگ‌های جدید را برای آن تعریف کنند. کاربر با اضافه کردن بلوک‌های سازنده می‌تواند XML را با نیازهای خود تطبیق دهد. با مثال‌های HTML و CSS بهتر می‌توانید عملکرد XML را درک کنید.
ارتباط XML با HTML
XML مشابه HTML است اما از آنجا که کاربرها می‌توانند بلوک‌های سازنده‌ی خود را اضافه کنند، انعطاف آن بیشتر است. یکی از تفاوت‌های کلیدی بین HTML و XML این است که HTML ظاهر داده‌ها را تعریف می‌کند درحالی‌که XML چیستی داده‌ها را توصیف می‌کند. به همین دلیل XML نمی‌تواند جایگزینی برای HTML باشد، بلکه صرفا می‌تواند آن را توسعه دهد.
XML برای توصیف داده‌ها به DTD (تعریف نوع سند) وابسته است. DTD دیکشنری ماشین است و ماشین ازطریق این دیکشنری می‌تواند زبان نشانه‌گذاری را تفسیر کند؛ بنابراین، هر سند باید با تعریف نوع DTD آغاز شود. HTML از همین اصل تبعیت می‌کند. کدی که در بسیاری از وب‌سایت‌ها می‌بینید، مشابه کد زیر است:
<!doctype html public “-//w3c//DTD html 4.0//en”>
در این مثال، DTD همان html 4.0 است. مرورگر هرکدام از دستورها را با DTD خود مقایسه می‌کند و وظیفه‌ی هر دستور را مشخص می‌کند. به همین ترتیب است که دستور <b> به متن برجسته و دستور <u> به متن زیرخط دار تفسیر می‌شود.
CSS چگونه مشکل HTML را حل می‌کند؟
مشکل HTML مجموعه دستورهای ایستای آن هستند. برای تعریف مشخصه، به تایپ این دستورها نیاز دارید؛ و برای هر بار تعریف باید آن‌ها را مجددا وارد کنید. بااینکه دستورها HTML سرراست هستند و یادگیری آن‌ها هم ساده است، اما انعطاف کمی دارند.
برای مثال، فرض کنید بخواهید اندازه یا رنگ هدری را که چندین مرتبه در سایت خود از آن استفاده کرده‌اید، تغییر دهید. قطعا وارد کردن دستورهای تکراری مثل تغییر اندازه و رنگ برای هر بار تکرار هدر، کسل‌کننده خواهد بود.
در طراحی وب، CSS (صفحات آبشاری و پشت سرهم)، مشکل ویرایش خسته‌کننده‌ی اسناد HTML را برطرف کرده است. در CSS به‌راحتی می‌توانید مشخصه‌ی H1 را به هدر وب‌سایت خود اضافه کنید و در style sheet هم ظاهر آن را تعریف کنید؛ و برای تغییر ظاهر هدر، فقط یک بار تغییر آن کافی است.
XML چگونه داده‌ها را کنترل می‌کند؟
XML وظیفه‌ی سازمان‌دهی و تعریف داده‌ها را برعهده دارد. XML با مشخصه‌هایی مثل اندازه و رنگ سروکاری ندارد. بلوک‌های سازنده‌ی آن مشابه تگ‌های HTML مرتبط با CSS هستند. تعریف عنوان، هدر، متن و دیگر عناصر متن در XML ساده است و وظیفه‌ی تفسیر را بر دوش ماشین قرار می‌دهد.
کاربردهای XML
امروزه در سطح وسیعی از XML استفاده می‌شود. برنامه‌ها و دستگاه‌های مختلف از آن برای کنترل، سازمان‌دهی، ذخیره‌سازی، انتقال و نمایش داده‌ها استفاده می‌کنند. برای مثال، XML در سطح وسیعی در مبادله‌های داده‌ای B2B کاربرد دارد. XML با فرمت فایل‌های آفیس از جمله فایل‌های Microsoft Office و Google Docs هم سازگار است.
XML به‌دلیل ذخیره‌سازی داده‌ها به فرمت متنی ساده، با اغلب پلتفرم‌ها سازگار است
ازآنجاکه XML داده‌ها را به فرمت متنی ساده ذخیره می‌کند، ذخیره‌سازی آن مستقل از پلتفرم است و می‌توان به‌سادگی از داده‌ها خروجی گرفت یا آن‌ها را در فرمت‌های دیگر وارد کرد. XML مبنای بسیاری از زبان‌های دیگر از جمله XHTML، WAP برای دستگاه‌های جیبی یا RSS برای فیدها است.
روش باز کردن فایل XML
همان‌طور که قبلا هم گفته شد، XML داده‌ها را به فرمت متنی ساده ذخیره می‌کند. به همین دلیل می‌توان فایل‌های XML را با برنامه‌های متعدد باز کرد. روی فایل XML کلیک کنید، Open with را از منو انتخاب کنید و سپس برنامه‌ی موردنظر را انتخاب کنید. می‌توانید هر کدام از برنامه‌های ذیل را امتحان کنید:
- Notepad ویندوز یا دیگر ویرایشگرهای متنی
- ++Notepad
- انواع مرورگرهای وب
می‌توانید از نمایشگر آنلاین XML مثل نمایشگر Code Beautify هم استفاده کنید. با هر کدام از برنامه‌های فوق می‌توانید فایل XML را باز کنید اما مزیت ++Notepad و نمایشگرهای اختصاصی XML یا ویرایشگرها، تگ‌های رنگی XML است و به این صورت تفکیک داده‌ها آسان‌تر می‌شود. با‌این‌حال، این برنامه‌های نمی‌توانند کد XML را اجرا کنند.
امروزه JSON جایگزین محبوب‌تری برای یکپارچه‌سازی داده‌ها است؛ اما اگر برنامه‌نویس هستید، ممکن است گاهی به کار با XML نیاز داشته باشید.
