در مطلب قبل تحت عنوان آی پی چیست یکسری مطالب مطرح شد که بیشتر مربوط به آی پی ورژن 4 یا همان آی پی متداول می شد. در این مطلب می خواهیم بصورت اختصاصی در مورد IPv6 یا همان آی پی ورژن 6 صحبت کنیم. اینکه آی پی ورژن 6 چیست و چرا باید آن را شناخته و از آن استفاده نماییم. لطفا در ادامه با ما همراه باشید.
آی پی ورژن 6 چیست؟
IPv6 یا آی پی ورژن 6 جدیدترین و به احتمال بسیار بالا آخرین نسخه IP در جهان است. IPv4 نهایتا قادر بود مقدار حدود 4 میلیارد آی پی را در اختیار ما قرار دهد اما IPv6 قادر خواهد بود مقدار 128^2 (مقدار 2 به توان 128) آی پی را در اختیار ما قرار دهد که عددی نامحدود به شمار می رود! به نحوی که هیچ محدودیتی در آن وجود ندارد.
تشریح ساختار آی پی ورژن 6 یا همان IPv6
IPv6 یک مقدار 8 بخشی حاصل از اعداد 0 تا 9 و حروف A تا F است. هر بخش آن توسط کاراکتر : به نام Colon از هم جدا می شود. به هر بخش IPv6 یک کوارتت ( Quartet ) گفته می شود.
در زیر چند نمونه آی پی ورژن 6 آورده شده است:
1000:0010:1100:0000:2300:1706:0021:0011
10EA:3AAA:0000:0000:1A01:0001:1111:3BAA
AE00:0000:0000:0000:0000:0110:0011:EA11
در نگاه اول، سه آی پی فوق بسیار عجیب و طولانی به نظر می رسند. اما در واقع چنین نیست. با قوانین زیر می توان آی پی های ورژن 6 فوق را ساده و کوتاه نماییم:
- کوارتت هایی که داخل آن هر 4 عدد 0 است قابل حذف و تعمیم هستند.
- هر چند کوارتت که تماما بصورت متوالی حاوی 0 است در نظر گرفته نمی شود.
- اینکار در طول آی پی تنها یکبار قابل انجام است.
- صفرهای فبل از اعداد قابل حذف هستند.
با در نظر گرفتن قوانین فوق آی پی ها ذکر شده فوق بصورت زیر قابل خلاصه سازی هستند:
1000:10:1100::2300:1706:21:11
10EA:3AAA::1A01:1:1111:3BAA
AE00::110:11:EA11
در آی پی اول دو صفر کوارتت دوم، هر چهار صفر کوارتت چهارم به همراه دو صفر کوارتت هفتم و هشتم قابل حذف هستند. در آی پی دوم دو کوارتت سوم و چهارم به صورت کلی حذف و دو صفر کوارتت ششم حذف می شوند. برای آی پی سوم نیز کوارتت های دوم تا پنجم بصورت کلی حذف و صفر اول کوارتت ششم به همراه دو صفر کوارتت هفتم قابل حذف هستند! در این حالت مشاهده می کنید که آی پی ها ساده سازی می شوند.
علاوه بر این ها در ادامه می خواهیم به ویژگیهای شاخص IPv6 اشاره کنیم.
ویژگیهای شاخص ipv6
در اینجا به مجموعه ویژگیهای آی پی ورژن 6 اشاره خواهیم کرد:
- عدم محدودیت در تخصیص آی پی
- عدم ضرورت استفاده از NAT و PAT بدلیل وجود بی نهایت IP
- بالا رفتن امنیت بواسطه الزامی شدن پروتکل IPSec در ساختار IPv6
- قابلیت SLAAC برای تخصیص خودکار آی پی در سطح شبکه
- قابلیت DAD برای تشخیص تخصیص تکراری در سطح شبکه
- رهگیری دقیق و آسان دستگاه های متصل شده به اینترنت
- و ده ها مورد دیگر …!
حذف NAT در آی پی ورژن 6
سیستم NAT به معنی Network address translation این قابلیت را در IPv4 دارد که آی پی های محلی را بواسطه روتر به آی پی عمومی یا همان Public IP تغییر دهید. در چنین حالتی همه دستگاه های متصل شده به آن شبکه دارای یک آی پی واحد می شوند. با توجه به اینکه در IPv6 هیچ محدویتی از لحاظ تخصیص و تعداد آی پی وجود ندارد وجود عواملی نظیر NAT هیچ ضرورتی ندارد.
اضافه شدن قابلیت SLAAC برای تخصیص خودکار آی پی
همانطور که می دانید در آی پی ورژن 4 دو راه دستی و DHCP برای تخصیص آی پی وجود داشت. در آی پی ورژن 6 قابلیت SLAAC برای اختصاص یافتن آی پی در نظر گرفته شده است که کار برای مدیریت آن بسیار راحتتر می کند.
رهگیری دقیق دستگاه های متصل شده به اینترنت!
یکی از قابلیت های بسیار کاربردی و خوب در IPv6 از بین رفتن سیستم NAT و بواسطه آن تخصیص آی پی جدا به هر دستگاه قبل از روتر است. در IPv4 توسط یک مودم خانگی چندین کامپیوتر، موبایل و … به شبکه اینترنت وصل می شوند و همه آنها دارای یک آدرس آی پی V4 در سطح وب هستند. این موضوع عملا کار رهگیری را سخت می کند اما در IPv6 هر دستگاه یک آی پی مجزا خواهد داشت که پیگیری و شناسایی آن را بسیار راحت تر می کند.
نتیجه گیری و جمع بندی
در حال حاضر IPv6 در بسیاری از کشورها و همچنین کشور ما بصورت عمومی در دسترس قرار ندارد. کشور امارات از جمله کشورهای پیشتاز در پیاده سازی و اجرای IPv6 بوده است. انتظار می رود در طی چند سال اخیر IPv4 بصورت کلی منسوخ شده و IPv6 جایگزین آن شود. به همین جهت توصیه می کنیم حتما در مورد آی پی ورژن 6 تحقیق کنید و آنرا بصورت کامل درک کنید. همچنین قابل ذکر است که یکسری مفاهیم، ساختارها و قوانین در IPv6 در مقایسه با IPv4 تغییر یا اضافه شده است که برای آشنایی با آنها می بایست پژوهش هایی را به عمل آورید. ضمن تشکر از همراهی شما، در انتها چنانچه سوال، نظر یا ابهامی در خصوص آی پی ورژن 6 دارید لطفا آن را در بخش نظرات مطرح نمایید.
